Rumunija
nije daleko i sused nam je, a valja se upoznati sa komšijama. Zato i dospeh u
Temišvar, lagano, banatskom ravnicom i ne baš najboljim kolovozom. Sa tom lepom
zemljom povezuje nas reka Begej, kao i Tamiš po kome je grad dobio ime , ali on
više ne protiče naseljem jer mu je tok izmešten.
Dakako sa Temišvarom nas povezuje i to što je on najveći kulturno – istorijski centar Srba u Rumuniji. Čuveni
pisac Miloš Crnjanski u Temišvaru je pohađao Srpsku veroispovednu školu početkom
20. veka.
To je stari grad, i velika varoš u kojoj
živi gotovo pola miliona ljudi. Kao da svi hrle ka centru. A tamo - grad
kontrasta.
Od
besprekornih fasada prijatnih boja, prekrasnih vila, palata i kuća do onih koje
su oronule, izgubile sjaj moćne arhitekture.
I prosto si u čudu, a malo gde je
takva crkva poput Temišvarske rumunske ortodoksne crkve koja se uzdigla put
oblaka sa svojih 90 metara na Trgu pobede.
Iako je
izgrađena 1946. godine mešavinom novovizantijskog i moldavskog stila ona je
posebna i vanvremenska. Spolja od crvene i žute cigle, unutra sva zlatna, sija,
ukrašena nenametljivim ikonama.
Prosto se ne može sakriti divljenje zbog
originalnosti i umešnosti tvoraca.
Ona
dominira izduženim Trgom pobede, na
čijem drugom kraju se nalazi Gradska opera ili nacionalni teatar, sagrađen
1872. godine u stilu neosecesije i
akademizma.
Nekako na
pola puta izemđu ta dva čuvena zdanja je smešten Kip vučice, davnašnji poklon grada Rima Temišvaru. To beše
1926. godine.
Poslednje
septembarske subote u Temišvaru bila je gužva. Grad prepun domaćih i stranih
posetilaca. Pored Teatra, vašar sa izobiljem mađarske hrane i rukotvorina, dan
predstavljanja suseda.
Nedaleko iza leđa Gradske opere, idući put Srpske pravoslavne crkve, je Sinagoga koja se srećom renovira kako bi
joj se vratio nekadašnji izgled.
Staro
jezgro Temišvara ima još tri važna trga.Trg ujedinjenja je kvadratnog oblika. Njime dominiraju Srpska
saborna crkva, stara preko dva i po veka
sa vrednim ikonostasima i Rimokatolička katedrala iz 1736. elegantna i
dostojanstvena građevina.
Neizostavno,
i tu su palate i predivna zdanja i opet kontrast uređenog i neuređenog. Na prostranom trgu je Muzej umetnosti kao i predivni
kandelabri koji podsećaju da je upravo Temišvar prvi grad Starog kontinenta
koji je imao gradsku rasvetu.
Trg
slobode ističe se Starom gradskom kućom,
dakako vremešnom jer joj je temelj postavljen 1743. godine. Ispred nje je statua
Bogorodice, tu su muzička i pozorišna akademija. No, savremeno doba lagano
osjava Trg jer je nedaleko od Bogorodice moderna skulptura dečaka urađena od metala.
A
četvrti trg, Trajanov, očigledno je skrajnut
iz sfere interesovanja, valjda dok se ne sredi, i on ima vrednih tekovina. Tamo
je još jedna Pravosvalna crkva iz 1746.
sa stotinu skupocenih knjiga.
U
Temišvaru ima puno parkova i zelenila, kafića i kafea. I čuveni američki
Starbaks sa njegovom kafom je tu.
Meštani
kažu da od turista jedino više ima golubova koji su izabrali fontanu za svoje
mesto okupljanja.
Kada
obiđete vremešne trgove, ostaje još možda kupovina u tržnom centru Julius.
I za kraj
skrećem pažnju na mogućnost korišćenja temišvarskog aerodroma koji nudi jeftine
avio karte za mnoge evropske gradove.
I tako
posebna, sunčana septembarska subota promiče iz kvarta u kvart tog starog
rumunskog grada koji ima turističkih potencijala u izobilju, ali sudeći po
sadašnjem vremenu , 2018-ta je, mnogo
togo treba da se uradi da bi se vratio sjaj „Malog Beča“ kako ga još zovu zbog
uticaja Habzburske monarhije na njegov izgled i razvoj.
Ovako to
je grad kontrasta. Ipak, za pohvalu je što se na svakom koraku vidi obnavljanje
starih zdanja i vraćanje izvornog izgledada ulicama i trotoarima. I ne samo to,
u Temišvaru se grade novi objekti koji
izgledaju svetski, a uklapaju se u
ambijent.
1 comments
Divne fotografije,zaista grad kontrasta.
ReplyDelete